نیچ مارکتینگ یعنی متمرکز کردن بازاریابی روی یک گوشه از بازار. فضای بازار مثل فضای یک اقیانوس است که هم سطح بسیار وسیعی دارد و هم عمق آن زیاد است. در این اقیانوس جزیرههای بسیار زیادی وجود دارد که هنوز یا کشف نشدهاند یا اگر کشف شده باشند هم کسی نفهمیده چگونه باید از آنها استفاده کند. درست فکر میکنید! در این اقیانوس کشتیهای غولپیکری وجود دارند که بخش بزرگی از آن را اشغال کردهاند؛ طوریکه وقتی آنها را میبینید از اینکه با قایق کوچکتان به درون اقیانوس بروید میترسید و میگویید «هیچ جایی برای ما در این بازار وجود ندارد»، «اگر وجود میداشت این کشتیهای غولپیکر تا به حال سراغ آنها رفته بودند». اما خب اینطور نیست! میدانید که کشتیهای غولپیکر سراغ جزیرههای کوچک نمیروند. آنها برایشان نمیصرفد که در یک نقطه لنگر بیندازند و کل زمانشان را صرف تمرکز روی آن کنند. آنها آنقدر بزرگ هستند که نخواهند به سمت جزیرههای کوچک بروند. تور صیدشان آنقدر وسیع است که برایشان نمیصرفد صیدهای کوچک اما حتی باارزش را جدی بگیرند. کشتیهای بزرگ کند هستند و مثل قایق شما نمیتوانند به گوشههای اقیانوس سرک بکشند. این کشتیها همان کسبوکارهای بزرگی هستند که ممکن است با خودتان فکر کنید تا زمانی که وجود دارند شما هیچ کاری از دستتان برنمیآید. همینجاست که نیچ مارکتینگ وارد میشود و امید را به شما برمیگرداند. نیچ مارکتینگ سوخت قایق کوچک اما پر امید شماست.
1. راهبردها و استراتژیهای نیچ مارکتینگ
وقتی از استراتژی حرف میزنیم از نقشهای حرف میزنیم که میتواند واقعیت بیزینسمان را بسازد. بهجرئت میتوان گفت بازاریابی گوشهای بدون استراتژی به جایی نخواهد رسید. اصلاً استراتژی مهمترین سرمایۀ بازاریابی ریشهای است. راهبردهای زیادی برای این کار وجود دارد که اینجا درباره سه مورد از مهمترینشان با هم حرف خواهیم زد. شما میتوانید بر اساس نوع محصول یا ایدههایی که دارید هرکدام از این موارد را به کار بگیرید و یا اصلاً ترکیبی از آنها را اجرایی کنید.
۲. بازاریابی دهان به دهان یا Word-of-Mouth
بازاریابی دهان به دهان (Word Of Mouth Marketing یا WOM) هنوز هم یکی از مهمترین شیوههای بازاریابی است بهخصوص در مورد شهرهای کوچک. هرچند در شهرهای بزرگ هم این نوع بازاریابی به دلیل ساختار منطقهای و محلی بسیاری از کلانشهرها هنوز جوابگوست. اساس این شیوۀ بازاریابی هم روی این اصل استوار است که مشتریان مهمترین سرمایه شما هستند. آنها وقتی از شما راضی باشند در جمعشان درباره محصولات، خدمات یا ارزشهایتان حرف میزنند و این برای شما اعتبار ایجاد میکند. درواقع با این راهبرد میتوانید یک رشد ارگانیک را در بین مشتریان بالقوه خود تجربه کنید. راههای زیادی وجود دارد که میتوانید با آنها تأثیرتان را هم بهصورت خطی و هم بهصورت ایجاد یک شبکه از مشتریان ایجاد کنید که چند مورد از آن را اینجا با هم مرور میکنیم:
- مشتریانتان را به تولیدکنندگان محتوایتان تبدیل کنید.
- به نظراتشان اهمیت بدهید و آنها را با تمام کاربران خود به اشتراک بگذارید.
- بر اساس نیازها یا پیشنهاداتشان بخشی از محصولات را تغییر دهید.
- سفارشیسازی محصولات را به برنامه فروش وارد کنید.
- هدیههای تبلیغاتی، تخفیفها و مسابقات سرگرمکننده را جدی بگیرید.
- با مشتریان صمیمی، واقعی و وفادارانه برخورد کنید.
3. کسب اعتبار و Endorsements
باید بدانید که ما چندین نوع سرمایه داریم: سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی، سرمایه نمادین و سرمایه فرهنگی. با کسب اعتبار شما میتوانید همۀ این نوع سرمایهها را جذب کنید. همه این موارد هم درنهایت برای شما سود اقتصادی و نرخ بازگشت سرمایه بالا را باعث میشوند. در این راستا افراد تأثیرگذار میتوانند به سفیر و پرچمدار تبلیغات شما بدل شوند. اعتبار هم همیشه به دیوارههای ذهن مخاطب مینشیند و او وقتی به یک محصول یا خدمت مشابه با کار شما برسد، اولین چیزی که به یادش میآید شما هستید. از طرفی با کسب اعتبار، سند یک اتاق بزرگ را در راهروهای ذهن مخاطب به نام خودتان میزنید و میتوانید همیشه منتظر آمدن او باشید.
4. کمپینهای تاییدی موازی
«تو چشم باش»؛ این جملهای است که بازاریهای قدیمی همیشه به کاسبان نوپا گفتهاند. آنها معتقدند که یک کسبوکار جدید باید هم مکانی در معرض دید برای خودش دستوپا کند و هم با شیوه ارائه محصولاتش خودش را متمایز کند. جالب است که بدانید یکی از اسمهای نیش مارکتینگ، بازاریابی جاویژه است. کمپینهای تأیید موازی درواقع فعالیتهایی هستند که به بیزینس یا برند شما کمک میکنند تا بیشتر دیده شود. این کمپینها میتوانند در قالب مسابقات، تبلیغات یا حتی ارائه وبینارهای آموزشی تدارک دیده شوند.
روشهای انتخاب نیچ مارکت
گوشهیابی در بازار، نیازمند سه مورد است: تقاضای زیاد، رقابت کم و پتانسیل درآمدزایی بالا. اما سؤال این است که وقتی این گوشه را پیدا کردیم باید کدام نوع بازاریابی را انتخاب کنیم؟ ما اینجا با یک تیر چهارپر روبرو هستیم که هر یک از پرهای آن به یک قسمت از مزایای کارمان میپردازد؛ نوع محصول، قیمت، موقعیت مکانی و شرایط جامعۀ هدف. این چهار مورد تعیینکنندۀ روش بازاریابی گوشهای ما خواهد بود. باید ببینید که کدام نوع میتواند بهترین بازخورد را به کار شما بدهد. البته ممکن است چند مورد از این چهار مورد را همزمان به کار بگیرید تا تیر بازاریابی به نقطه هدف بخورد. در ادامه هرکدام از این موارد را بهدقت بررسی کردهایم.
چطور نیچ مارکتینگ را عملی کنیم؟
عملیکردن بازاریابی گوشهای نیاز به رعایت یکسری اصول دارد. زمانی خلاقیت و ایدههای شما میتواند به مرحله اجرا برسد که شما این اصول را بهدرستی اجرا کنید. باید این تصور غلط را کنار بگذارید که اصولْ مخالف ایدههای ناب هستند. اصول مثل تنظیمکننده میتوانند جریان سیال ایدههای شما را درون کانالهای اجرا قرار دهند. از طرفی اگر آنها را رعایت نکنید ایدهها درنهایت در هوا معلق میشوند و چشمۀ فکر شما بهزودی خوش میشود و سرخوردگی سراغ شما خواهد آمد. برای عملی شدن بازاریابی گوشهای سه اصل زیر رعایت کنید که آنها را با هم مرور خواهیم کرد.
جمعبندی
گوشهیابی در بازار یعنی میکرومارکتینگ یا بازاریابی خرد. این کار نیاز دارد به خدمات تولید محتوا که بتواند به مشتریان بالقوۀ شما بگوید چگونه میتوانید نیاز آنها را رفع کنید و در زندگیشان تغییر ایجاد کنید. محتوا برای کسبوکارهایی که میخواهند از یک گوشۀ بازار شروع کنند مثل یک اکسیر است. اکسیری که هزینه زیادی از شما نمیبرد، ارزشهای کارتان را معرفی میکند، ماندگار است و همهْ آن را میفهمند. محتوا میتواند مثل یک هالهْ دور محصول یا خدمات شما حلقه بزند و چشمها را به کاری که انجام میدهید خیره کند و در نهایت باعث شود که مشتریان به فعالیت شما عشق بورزند و به شما وفادار بمانند.